Karel Dujardin (1626 - 1678) - Landschap met zwijnehoeder en kudde. Olieverf 32 x 39,5 cm (1663)Karel Dujardin was een Nederlandse kunstenaar die regelmatig in Italië verbleef. Hij stierf in Venetië, vermoedelijk aan voedselvergiftiging. Het hier afgebeelde schilderij lijkt zich in Italië af te spelen: in een Arcadisch landschap wordt de idylle geschapen van het paradijs en een harmonieus samenleven van mens en dier. Het doet sterk denken aan een pastorale, alleen het herderinnetje ontbreekt.
De varkenskudde is letterlijk een bonte verzameling: lichte en donker gekleurde maar ook bonte varkens, beesten met hangende ‘loboren’, halfhangende ‘knikoren’ en staande ‘prikoren’.
Heeft Dujardin hier een verzameling van zowel Nederlandse als Italiaanse varkens bij elkaar gebracht? De variatie zou goed te danken zijn aan het toentertijd hoeden van varkenskuddes in bosgebieden, hierdoor werden zeugen regelmatig gedekt door wilde zwijnen. Naarmate het bosareaal in de loop der eeuwen kromp werd het moeilijker varkens het jaar rond in het bos te houden en werden ze er voornamelijk in de herfst losgelaten om zich tegoed te doen aan eikels en beukennootjes. Daarna gingen ze weer terug de stal in.
Vanaf de dertiende eeuw werd varkensvlees in het dagelijks eten meer en meer verdrongen door rundvlees. In veel Europese landen beschouwde men varkensvlees als voedsel voor de lagere standen, waardoor het beroep van zwijnenhoeder, aanvankelijk in hoog aanzien staand, nogal in aanzien daalde.
Tegenwoordig blijkt het varken verdreven uit het aardse paradijs en staat zijn leven in het teken van snelheid en efficiency: snel baren, snel groeien, snel sterven…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten